3 januari 2025, Hedy
vrijdag 3 januari 2025
'Muziek verbindt en verbroedert'
Vandaag stuitte ik bij toeval op een al tijden bestaande podcast. De 'Roots' podcast 'Notenkrakers'. Ik zocht naar een app voor op mijn phone, die me in de natuur gaat helpen bij het nog makkelijker lokaliseren en herkennen van vogels. Het natuurtijdschrift 'Roots' was me wel vaag bekend. Het bestaan van een podcast gelinkt aan dit tijdschrift niet.
En zoals dat vaak gaat, bij ontdekking van iets nieuws en moois duik je zinnebeeldig in een bak met slagroom en blijkt gulzigheid menselijk. Bij achterstand blijkt het aanbod immers verleidelijk groot. Drie afleveringen die direct mijn aandacht trokken, waren respectievelijk die met de thema's 'De Groene Specht', 'Mezensoorten' en last but not least 'De Geelgors', de vrolijke, gouden zomervogel.
Van de aflevering over 'De Geelgors' heb ik slechts het begin beluisterd. Niet omdat interesse ontbrak, maar wel omdat ik bijzonder genoeg direct afgeleid werd door Beethovens 'Symfonie nr. 5. Muziek dus.
De samenhang tussen de twee grootheden 'Muziek' en 'Vogels' behoeft wat mij betreft geen uitleg. Geen ander diersoort voorziet de mens al eeuwen van prachtige zang en tonen. Geen ander diersoort legt zoveel muzikaliteit aan de dag als de vogel.
Over het verband tussen 'De Geelgors' en 'Beethoven's nr. 5' schreef ik al eens eerder op dit blog. Kort samengevat, de Geelgors blijkt met zijn zang dé inspiratiebron geweest voor Beethovens begintonen van misschien wel het meest bekende en uitgevoerde stuk uit de geschiedenis van de klassiek muziek.
De symfonie maakt ongetwijfeld óók deel uit van mijn prilste kennismaking met klassieke muziek. In mijn vroege jeugd klonken door de grammofoon van mijn moeder ook het 'kort-kort-kort-lang' van Beethoven's Vijfde. Ook herinner ik me de kleine sculpturen in zacht grijsblauw keramiek nog goed. De hoofden van Mozart en Beethoven die links en rechts stonden opgesteld op haar harmonium en toezicht hielden.
Op dat harmonium kreeg mijn moeder jarenlang les van 'Meneer Helmink'. De beeldjes spraken diep tot mijn verbeelding, vooral dat met de weelderige, wilde haarlokken van Beethoven. Een woeste man, zo scheen me toe. Ook het beeld van muziekleraar, de heer Helmink' zittend naast mijn moeder herinner ik me nog helder. Met een breinaald 'tikte hij op haar vingers als het stuk niet naar wens werd uitgevoerd, of door haar fouten werden gemaakt.
Aan de impuls tot het opnieuw willen beluisteren van 'Beethovens nr 5.' werd vandaag onmiddellijk gehoor gegeven door mij. Op zoek naar een uitvoering die ik nog niet ken. Het werd die van Orchestre Paris onder leiding van dirigent Jaap van Zweden. Een louter vermakelijke tien minuten volgden. Niet op de laatste plaats door de geweldige muzikaliteit van het orkest. Maar ook de aanstekelijke passie waarmee de chef het orkest door het 'Allegro con brio' loodste verdient lof en staat garant voor een boost energie.
Stralen, zwieren, zon, leven, zomer! Nog maar net terug van de wandeling door de eerste sneeuw in dit nieuwe jaar 2025, verscheen thuis luisterend naar de uitvoering van Jaap van Zweden de Geelgors moeiteloos voor mijn geestesoog. Niets noodlot symfonie! Ook deze winter zal overwonnen worden. Het Licht neemt toe.
donderdag 2 januari 2025
Picus martius
Een rijk begin van het nieuwe jaar. Heb er lang op gewacht en zo werd mijn geduld vandaag eindelijk beloond. Ik zocht niet gericht. Zijn overduidelijke, niet te missen roep bracht me op het spoor. Een indringende roep, schallend over boomtoppen. Deze architect van het bos roept je persoonlijk aan. De Zwarte Specht.
Ondanks zijn uniek uiterlijk, een geheel zwart verenkleed met rode kruin, lukte het me nooit eerder de mysterieuze, schuchtere vriend te spotten. Hij laat zich niet snel zien.
De ontmoeting vanmiddag, naar mijn wens te kort en op ruime afstand, maakte indruk op me. Ik zie er naar uit deze Specht dit jaar vaker te treffen.
De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 als Picus martius gepubliceerd door Carl Linnaeus. De naam 'martius' betekent in het Latijn zowel 'gewijd aan Mars' als 'oorlogszuchtig'.
"In het antiek Griekenland werd de zwarte specht beschouwd een orakelvogel uit wiens geschreeuw en vliegtrajecten men de toekomst kon voorspellen. In de Romeinse religie werd de zwarte specht geassocieerd met Mars, de god van de oorlog. Mogelijk dankte de zwarte specht deze associatie aan de aan hem toegeschreven moed. Een andere mogelijke verklaring is zijn opvallende roep en roffel tijdens de paring, daar Mars oorspronkelijk een vruchtbaarheids- en woudgod was in de Romeinse mythologie. Zowel de specht als de wolf voorzagen Mars' zonen Romulus en Remus van voedsel in Rome' stichtingslegende."
2 januari 2025, Hedy
Bach - Schlummert ein, ihr Matten Augen - Cantate BWV 82 Ich habe genug
Schlummert ein, ihr matten Augen,
Fallet sanft und selig zu!
Welt, ich bleibe nicht mehr hier,
Hab ich doch kein Teil an dir,
Das der Seele könnte taugen.
Hier muss ich das Elend bauen,
Aber dort, dort werd ich schauen
Süssen Frieden, stille Ruh.
Fall into [death’s] slumber,you languid eyes,
Droop gently and blissfully shut.
World, I will remain here no longer;
I have indeed no share in you
That could be fit for my soul.
Here [on earth] I must build up misery,
But there [in heaven], there I will look upon
Sweet peace, quiet rest.
De manier waarop in de achttiende eeuw tegen de sterfelijkheid werd aangekeken, komt treffend tot uiting in 'Ich habe genung', uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging voor All of Bach. De dood geldt als verlossing uit het aardse tranendal, als de kans om je te verenigen met je schepper. De muziek is daarom niet hartverscheurend maar ademt stille weemoed.
Verlangen - J. Slauerhoff
Verlangen
Wij wachten daaglijks dat morgen
Vrijheid aanbreken moet,
Om nooit meer te gaan in 't verborgen
Terug - ons licht voorgoed.
Gebeuren zal dit niet,
Zoomin als een engel daalt
Naar streken waar verdriet
Tot wanhoop wrang verschaalt.
Niet volgens onze orde:
't Geluk wacht zijn eigen tijd
Om geboren te worden
Binnen de werkelijkheid.
Maar ééns, door levensengte
Breekt haar rijk open, wijd...
Wij werden ingewijd
En weten sinds zij ons wenkte:
‘Ik kom op tijd.’
J. Slauerhoff
woensdag 1 januari 2025
J S Bach - Vergnügte Ruh - La Nuova Musica - Tim Mead
Harmonia Mundi. J S Bach - No. 1, Aria: Vergnügte Ruh from Cantata BWV 170 is performed here by La Nuova Musica, conducted by David Bates with Counter Tenor Tim Mead. Orchestra: Leader Bojan Cicic Violin 2 Simon Jones Viola Jane Rogers Cello Jonathan Rees Double Bass Timothy Amherst Oboe d'Amore Patrick Beaugiraud (soloist) Organ Silas Wollston (soloist) Harpsichord Joseph McHardy
Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust!
Dich kann man nicht bei Höllensünden,
wohl aber Himmelseintracht finden,
du stärkst allein die schwache Brust,
vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust!
Drum sollen lauter Tugendgaben
in meinem Herzen Wohnung haben.
Voorbij de laatste stad - Gerrit Achterberg
Voorbij de laatste stad
Aan het roer dien avond stond het hart
en scheepte maan en bossen bij zich in
en zeilend over spiegeling
van al wat het geleden had
voer het met wind en schemering
om boeg en tuig voorbij de laatste stad.
Gerrit Achterberg
Van Rossem - 'Gerrit Achterberg'
Gerrit Achterberg, geboren in het Koetshuis van kasteel Sandeburg in Langbroek. Dichter van zo’n 1000 gedichten. Opgegroeid in een calvinistisch gezin in de omgeving van Langbroek. Winnaar van de P.C. Hooft-prijs en de Constatijn Huygens-Prijs voor zijn hele oeuvre. "Tot zo ver klinkt het mooi", zegt Maarten van Rossem. "Maar we kunnen het niet over Achterberg hebben, zonder zijn donkere kant te benoemen."
Chet Baker - For All We Know
For all we know
We may never meet again
Before we go
Make this moment live again
We won't say goodbye
Until the last minute
I'll hold out my hand
And my heart will be in it
For all we know
This might only be a dream
We come and we go
Like the ripples, like the ripples in the stream
So baby, love me, love me tonight
Tomorrow was made for some
Oh, but tomorrow
But tomorrow may never, never come
For all we know
Yes, tomorrow may never, never come
For all we know
Martinus Nijhoff - De Vogels
De Vogels
De arbeiders der fabriek aan de overkant
gaan, als de stoomfluit schaften heeft gefloten,
op een terrein, door muren ingesloten,
voetballen, vechten, eten. Onderhand
verzamelen de vogels langs de goten.
De hemel vraagt om kruimels van het land.
Reeds zwenkt de meeuw naar de uitgestoken hand,
en bij de schoen zijn mussen toegeschoten.
Andere vogels hebben het niet zo.
Ik heb hen vaak op de brug gâgeslagen,
zij haalden brood op het stempelbureau.
Als die om kruimels van de hemel vragen,
een bioscoop, een fiets, een radio,
komt de cavalerie de hoek om jagen.
Martinus Nijhoff
Pergolesi Stabat Mater - La Nuova Musica - Lucy Crowe and Tim Mead
Harmonia Mundi. Giovanni Battista Pergolesi: Duo - Stabat Mater Dolorosa is performed here by La Nuova Musica conducted by David Bates with soloists soprano Lucy Crowe and counter tenor Tim Mead. Orchestra Violin 1 Bojan Cicic Violin 2 Simon Jones Viola Jane Rogers Cello Jonathan Rees Double Bass Timothy Amherst Organ Silas Wollston Harpsichord Joseph McHardy
Abonneren op:
Posts (Atom)