vrijdag 20 oktober 2023

Martha Argerich & Mischa Maisky – Max Bruch – Kol Nidrei, Opus 47


"Adagio voor Cello en Orkest

Max Bruch had geen grip op zijn imago. Zo werd de Duitse componist voornamelijk bekend om zijn zeer populaire Eerste Vioolconcert, een werk dat hij zelf maar matig vond. Ook zijn Kol Nidrei, een adagio voor cello en orkest, ging een eigen leven leiden. Door het gebruik van twee Hebreeuwse titels kwam Bruch onder het grote publiek bekend te staan als een Joodse componist. De nazi’s bestempelde Bruch en zijn muziek hierom zelfs als ‘entartet’, als verboden kunst. En dat terwijl de componist overtuigd protestant was.
Bruch busteWaarom Bruch dit werk schreef wordt hevig bediscussieerd. Schreef hij het voor zijn goede vriend Robert Hausmann, of voor de Joodse gemeenschap in Liverpool, waar Bruch dirigent was? Wel staat vast dat hij voor Kol Nidrei zijn materiaal putte uit de Joodse liturgie. Zo is het eerste thema gebouwd op het begin van het Kol Nidrei-gebed (‘alle geloften’ in het Aramees), gezongen tijdens Jom Kippoer (de Grote Verzoendag). In dit gebed worden ‘alle geloften’ van het komende jaar nietig verklaard. Het tweede thema is gebaseerd op Byrons melodie O Weep for Those that Wept on Babel’s Stream. Het werk bestaat daarmee uit twee delen – één droevig, het ander hoopgevend.
Met deze twee beladen melodieën kun je Kol Nidrei zien als een muzikaal gebed, waarin de solist fungeert als een soort cantor, een voorzanger. Een meer concertante benadering is echter ook mogelijk. Dan lijkt het stuk wellicht op het langzame deel uit een soloconcert. Een derde mogelijkheid is om Kol Nidrei als een lyrisch adagio te benaderen, meer in overeenstemming met Bruchs eigen benaming, Adagio voor cello en orkest."

Bron: classicstogo.nl

... "Maar de kenners weten dat Bruch ook nog een ander belangrijk werk schreef: Kol Nidrei (1880), een adagio Hebreeuwse melodieën voor cello en orkest. Bruch schreef het op een bestaande melodie uit de 18e eeuw. Het werk wordt ook wel ‘een gebed voor cello en orkest’ genoemd. Een juiste naam, want Kol Nidrei is een Aramees woord voor ‘Alle geloften’. Dit gebed wordt voorgedragen bij de aanvang van de synagogale avonddienst van de Grote Verzoendag. Het betreft een soort vergiffenis van niet nagekomen geloften van het afgelopen jaar. Tijdens het nationaalsocialisme (nazisme) werd hij vanwege zijn Kol Nidrei als Jood beschouwd -wat hij niet was- en verdween hij van het toneel en werden zijn werken in Duitsland nauwelijks meer uitgevoerd."

Bron: https://klassiekemuziek.tv/max-bruch-kol-nidrei/

Geen opmerkingen:

Een reactie posten