γ
De Gamma-uil, nachtvlinder die zowel 's nachts als overdag heel actief is. Waar haalt hij zijn energie vandaan? Vorige zomers trof ik de vlinder vaker aan in mijn tuin, maar dit jaar vreemd genoeg niet. En juist dit jaar werd de Gamma-uil tijdens de vlindertelling honderden keren geteld.
Vandaag zag ik 'm wel in het wild en dat leidde tot de mogelijkheid van nauwkeuriger bestudering. En wat blijkt dan, die zo gewone wat kleurloze vlieger, de grijze muis onder de dag-actieven, blijkt toch wel heel mooi te zijn in zijn eenvoud. Kijk maar mee.
De Vlinderstichting:
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 13-21 mm. Net als de verwante soorten houdt deze uil in rust de vleugels dakvormig omhoog. Op de bovenkant van het borststuk bevindt zich een opvallende kuif en verder naar achteren zijn twee kleinere kuifjes zichtbaar. De voorvleugel is bruin en grijs gemarmerd en heeft soms een paarsachtige tint. Aan de buitenzijde van de buitenste dwarslijn bevindt zich een breed naar de binnenrand uitlopende licht gekleurde veeg. Het belangrijkste kenmerk is de opvallende zilverkleurige ongebroken Y-vormige vlek in het midden van de voorvleugel. Zowel de grootte van de vlinder als de kleur van de voorvleugel kunnen sterk variëren.
Tot 25 mm; een 'semi-spanrups' met slechts drie paar buikpoten; lichaam varieert in kleur van geelachtig groen tot blauwachtig groen of donker groenachtig grijs; de rug heeft een tekening van fijne witte streepjes en ringetjes en over de spiracula loopt een witte of geelachtige lengteband; kop gewoonlijk groen met aan weerszijden een karakteristieke zwarte streep, die echter ook kan ontbreken, terwijl de kop ook geheel zwart kan zijn.
Kleine exemplaren kunnen worden verward met de ni-uil (Trichoplusia ni); bij deze soort is de Y-vormige vlek echter in tweeën gebroken. De zilverkleurige vlek op de voorvleugel van de getekende gamma-uil(Macdunnoughia confusa) loopt via een dunne lijn door tot aan de binnenrand van de vleugel. De donkere jota-uil (A. pulchrina) en de jota-uil (A. jota) zijn meer roodachtig van kleur. De schijn-gamma-uil (Syngrapha interrogationis) is zwarter en sierlijker getekend.
De gamma-uil wordt qua gedrag ook wel enigszins verward met de kolibrievlinder. De gamma-uil kan ook met trillende vleugels voor een bloem vliegen, maar lijkt toch minder op een kolibrie dan de kolibrievlinder die echt stilstaat in de lucht waarbij je de vleugelslag nauwelijks kunt volgen. Bovendien vind je de gamma-uil eerder laag in de vegetatie en zie je de kolibrie-vlinder eerder hoog in de vegetatie.
Gamma-uil is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw). Ter Haar noemde deze soort ook pitooltje.
Het witte teken op de voorvleugel lijkt op de Griekse letter gamma.
Autographa: autographos is met eigen hand geschreven; naar de lettertekens (gamma, jota e.d.) die de soort zelf op zijn vleugels heeft geschreven.
gamma: gamma naar de metaalkleurige Griekse letter gamma op de voorvleugel. Linnaeus noemt dit goud, geen zilver.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten