21 april 2024, Hedy
Fijnspar of Picea abies (L.) H.Karst. uit de Dennenfamilie of Pinaceae is een, in Nederland niet van nature voorkomende, hoge naaldboom. Bij volwassenheid kan deze tot wel 45 m hoog worden. De vorm is, bij voldoende ruimte, breed piramidaal. Door zijn symmetrisch en groenblijvend uiterlijk is de boom bij uitstek geschikt voor een feestelijke versiering. Het is dan ook dé klassieke kerstboom, ten onrechte ook wel kerstden genoemd.
De schors is rood-bruin, later grijs-bruin, de schilfers zijn in omtrek enigszins rond. De boom produceert nogal veel hars, waarmee verwondingen rijkelijk worden afgedicht.. Fijnspar ontwikkeld zich door ieder jaar een, vrijwel horizontaal afstaande takkenkrans aan te leggen, daartussen worden steeds kleinere zijtakken gevormd. De takken hebben in hun jeugd een bruine (rood-bruine) kleur, karakteristiek zijn de 'verhevenheden' of bladkussens, als aanloop naar de naalden. Wanneer deze zijn afgevallen blijven takken over die ruw, als een vijl, aanvoelen.
De bladstand is afwisselend, de naalden staan in meerdere rijen, vooral zijwaarts en iets opstaand gericht. De bladeren of beter, de naalden staan allen vrij van elkaar, en zijn op doorsnede zwak vierkantig. Langs iedere zijde is een lichte streep te herkennen die zich met een loep bekeken, laat zien als puntjes: de huidmondjes van het blad. De naalden zijn 1 tot 2,5 cm lang, glanzend groen, nogal stijf en meestal iets omhoog gekromd, met een scherpe topspits. Wanneer een naald voorzichtig van de tak wordt afgetrokken gaat een deel van het bladkussen mee. De naald heeft dan als het ware een vlaggetje.
De bloeitijd is van april tot mei. De vrouwelijke bloeiwijzen of jonge kegels zijn fraai rood van kleur. Deze zijn meer in het bovenste deel van de boom te vinden. Terwijl de mannelijke bloemen, ook rossig gekleurde kegels (kegeltjes), zich meer in de midden en onderste deel van de boom bevinden. De bloemen, in dit geval de kegels, zijn éénslachtig, maar omdat zich zowel vrouwelijke als mannelijke op dezelfde boom bevinden is deze daarmee éénhuizig.
De vrouwelijke bloeiwijzen staan voor de bestuiving rechtop (windbestuiving! zie ook onder bijzonderheden). Daarna gaan ze scheef staan, tenslotte hangen de kegels van de takken omlaag. De kegels zijn groot maar er is een flink verschil in lengte van de kegels, van 10 tot wel 18 cm lang en ongeveer 4 tot 5 cm breed. De zaadschubben hebben een enigszins gegolfde rand. Onder iedere zaad- of kegelschub ontwikkelen zich twee zaden.
De zaden rijpen tot oktober, ze zijn dan voorzien van een papierdunne vleugel. Bij droog weer verlaten de zaden de kegels, verder tot in het volgend voorjaar, en kunnen ver van de ouder verwijderd worden. Later vallen de kegels in zijn geheel van de boom af.
In oerbossen kan Fijnspar meer dan 500 jaar oud worden. Het hout kent veel toepassingen en staat bekend als Vurenhout. Het wordt gebruikt voor de papierproductie, en is daarnaast een zeer geschikt timmerhout.
Bron: Flora van Nederland
Nog meer leuks over Sparren:
https://pinetumanloo.nl/wp-content/uploads/2018/07/uitgelicht5-de-spar.pdf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten